Skógtæknisýningin, Elmia Wood, er haldin fjórða hvert ár í sveitahéraðinu Vaggeryd í Svíþjóð. Á rólegheitadegi tekur um hálfa klukkustund að keyra þangað frá borginni Jönköping. Í þeirri borg er gata sem heitir Elmia-vegur en betra er að rugla þeirri götu ekki saman við sýninguna, þó svo að hún eigi gatnamót við Húskvarna-veg (Íslendingar þekkja Husqvarna vörumerkið vegna keðjusaga og saumavéla). Sýningartími Elmia Wood er venjulega í byrjun júní og stendur yfir þrjá daga frá fimmtudegi fram á laugardag. Í ár var hún 2.- 4. júní.
Þessa vikuna hafði hópur íslenskra, danskra og svænskra nema í viðarvinnslu í verkefninu TreProX verið í Smálöndum Svíþjóðar. Hópurinn mætti á föstudeginum og tvístraðist í allar áttir yfir 200 hektara sýningasvæði og blönduðust við hina 30.000 gestina þann daginn. Skipta mátti svæðinu gróflega upp í þrjú svæði. Sýningasvæðið við innganginn er ævinlega erilsamt enda sýningabásar þar smáir og margir. Stór hringur er um skóginn þar sem stóru græjunar er að sjá. Á síðasta sértæka svæðinu voru skógarhöggsvélar að grisja skóga.
Það er kúnstugt að gera á risastórri alþjóðlegri sýningu sem Elmia Wood skil. Allt er svo stórt og svo mikið er um að vera. Hér á eftir ætlar greinarhöfundur að gera því skil sem honum þótti áhugaverðast, af því sem hann náði að kynna sér og hefur jafnframt til hliðsjónar það sem gagnast gæti lítilli skógarþjóð sem Ísland er.
Það sem einkenndi sýninguna í ár voru tæknilegar lausnir til að ná náttúruvænni orkuhagkvæmni, svo sem batterý framtíðarinnar.
Daniel Källström hjá Cramer sagði frá ofur rafhleðslum sem verkfærin þeirra er drifin á. Í stuttu máli gengur þeirra tækni út á að hlaða rafhlöður með volt-stundum en ekki amper-stundum. Þannig má ná fram meiri krafti og úthaldi í minni hýsingu, en það er það sem markaðurinn biður um.
Nokkur vörumerki lítilla skógarhöggsvéla eru á markaðnum í dag en Malva hefur komið nýrri vél á markað sem gæti hugsnlega verið sniðin fyrir íslenska skóga. Um er að ræða litla skógarhöggsvél sem er alfarið knúin rafmagni. Hún er mjög umhverfisvæn og hljóðlát. Meira að segja glussavökvinn í henni er náttúruvænn.
Í nokkur ár Portablewinch verið með lítil útdráttarspil á markaði. Þau henta t.d. einyrkjum í skógarhöggi vel við að draga út efni í girðingarstaura í einum drætti. Hingað til hafa spilin verið bensínknúin en nú eru rafmótorarnir að koma sterkir inn.
Stubbatætarar verða sífellt vinsælli um heim allan. Eistneska fyrirtækið Dipperfox kynnti afkastamiklar gerðir af stubbatæturum fyrir gröfur. Meðal tæting á venjulegum (stórum á íslenskan mælikvarða) stubbi eru 20 sekúndur.
Tom Fox hjá Logosol er mikill Íslandsvinur. Af mörgum ágætum merkjum stórviðarsaga er Logosol eitt það útbreyddasta um veröld alla með umboðsaðila í 62 löndum og í öllum ríkjum Bandaríkjanna.
BioVarme er selur viðarkyndara af ýmsum gerðum. Svona kyndarar hentar bæðið stórum fyrirtækjum sem smærri heimilum. Þeir hafa selt þúsundir kyndara til bænda í Svíþjóð enda skilvirkar græjur sem nýta orku viðarins mjög vel.
Þegar kom að nýjustu tækni í heimi landmælinga og skógmælinga var fátt nýtt að frétta hvað varðar hugbúnaðarlausnir. Helstu nýjungar í heimi dróna eru endingarbetri batterý og nákvæmari mælingar en það er framvinda sem eiginlega var fyrirséð. Þetta voru örlítil vonbrygði fyrir greinarhöfund en vonandi verður eitthvað nýtt næst.
Aldrei hafa trjáklifrar verið eins áberandi og nú (Arborist) en Husqvarna var með mjög tilkomumikinn bás þar sem fólk ferðaðist upp og niður tré og virtist ekkert hafa fyrir því. Þarna var á ferðinni þjálfað fólk í trjáklifri en svona iðja er alls ekkert grín. Það má ekkert útaf bregða.
Södra var með stóran og huggulegan bás þar sem fólk staldraði við, fékk sér kaffi og naut augnabliksins. Södra er í eigu skógarbænda í suður Svíþjóð og hefur haft veg og vanda að því að aðstoða skógarbændur með allt sem viðkemur skógrækt, svo sem að grisja fyrir þá og koma timbrinu í verð svo allir uni glaðir við.
Þó nokkrir plöntuframleiðendur voru að kynna sitt starf og sýnar lausnir. Þeir gera sér algerlega grein fyrir mikilvægi þess að hafa nægt framboð plantna og sagði hinn finnski Timo Salminen hjá FinForelia að plöntueftirspurn væri að aukast allt í kringum Finnland. Á öllum fjórum gróðrarstöðvum þeirra voru þeir að auka framleiðsluna, líka hjá jólasveininum í Lapplandi.
Það má alveg reyna gera stórri sýningu sem Elmia Wood skil í máli og myndum en það verður seint hægt að segja frá öllu í stuttu máli. Það er því um að gera fyrir þá sem hafa áhuga á skógrækt, og sér í lagi tækjum tengdum henni, að gefa sér tíma til að mæta á svona sýningu. Elmia Wood er nærtækasta stóra skógræktnisýningin fyrir Íslendinga að fara á. Á sama sýningarsvæði er haldin önnur sýning sem heitir Skogs-Elmia og verður nún eftir tvör ár. Hún er haldin á fjögura ára fresti eins og Elmia Wood. Þarna eru því sýniningar á tveggja ára fresti, ein stór og önnur risastór.
Vonandi hafa einhverjir haft gagn og jafnvel gaman að því að lesa þennan úrdrátt en það jafnast ekkert á við að kynnast sýningunni af eigin skinni.
Hlynur Gauti Sigurðsson
Bændasamtök Íslands
(Myndir: Hlynur Gauti Sigurðsson)
Elmia wood, Í fjarska má sjá bílastæðin, þar næst innganginn og loks bróðurpart smábásasvæðisins.
Hluti smábásasýningasvæðisins
Frétt úr 12. tölublaði Bændablaðisins 2022